Voorgedragen op de Twentse Universiteit, 1987
Charter Institute of civil engeneers, 1828:
Engineering is the art of directing the great sources of power in nature for the use and convenience of man. Later: the professional art of applying science to the optimum conversion of the resources of nature to benefit man.
Albert Schweitzer: ‘Man has lost the capacity to foresee and to forestall. He will end by destroying the earth.‘
Deze twee uitspraken zijn naar mijn mening verouderd, wij moeten en kunnen ruimer en meer vooruitdenken dan in de tijd van deze uitspraken voor mogelijk werd gehouden.
Ons wereldbeeld en de functie daarin van de ingenieur moet een ruimere dimensie krijgen, waardoor er betere proactief gehandeld zal worden. Wereldbeeldveranderingen zijn er steeds geweest, zoals blijkt uit een schematisch overzicht van de denkmodellen van de laatste 2500 jaren. Ook in de geschiedenis van het evolutieproces is er steeds sprake geweest van veranderingen in de vormgeving naar nieuwe ruimere modellen.
De verruiming van het wereldbeeld in de 21ste eeuw zal moeten bestaan uit onder andere het toevoegen van de ecologische dimensie aan de economische en technische die nu nog de besluitvorming over de toekomst domineren. Ecologie in de zin van de schaarste aan natuurlijke bronnen van mineralen en organismen erkennen en de bescherming ervan in de besluitvorming betrekken. De reden van de noodzaak tot deze uitbreiding is de toenemende orde van grootte van de invloed van menselijk ingrijpen in natuurprocessen ten gevolge van de exponentiële groei van de wereldbevolking en een nog sterkere groei van de productie. In de zeventiende eeuw waren er naar schatting niet veel meer dan 500 miljoen mensen op aarde. Nu 5 miljard, 1 miljard meer dan 1970. Er is geen oneindige groei mogelijk op een eindige planeet. Ecologisch bewustzijn is primair een kwestie van mentaliteit, die bevorderd wordt door het zichtbaar maken van samenhang van in ruimte en tijd van schijnbaar geïsoleerde fenomenen, in dit geval van economie, technologie en ecologie.
Aangezien de besluitvorming in politiek en bedrijfsleven uiteindelijk toch bepaald wordt door economische en technologische factoren, moet de weg naar de ecologica lopen via die ingangen en wel liefst zo gekwantificeerd mogelijk in een taal die in de huidige no-nonsense cultuur verstaan wordt.
Lees hieronder de hele voordracht uit Op zoek in pdf.
Micro en macro aspecten van economie, technologie en ecologie