5G. We moeten het er toch nog even over hebben. Want tot nu toe gaat het vooral over het warmte-effect van elektromagnetische straling op de gezondheid van levende organismen. Het warmte-effect van 3G, 4G en 5G is internationaal erkend en de International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection (ICNIRP) heeft daarvoor blootstellingslimieten vastgelegd. Daaraan voldoen de meeste bestaande netwerken.
Maar over het stralingseffect horen we beduidend minder en zijn de meningen nog verdeeld. Het betreft hier de mogelijke blijvende schadelijke aantasting van biologische functies en processen in levende organismen. Inclusief de mens.
Enerzijds zijn er groepen wetenschappers die waarschuwen voor de mogelijke schadelijke biologische effecten van 5G: 5G Appeal in 2017 (5gappeal.eu), ondertekend door 230 Europese wetenschappers, en 5G Space Appeal in 2019 (5gspaceappeal.org), ondertekend door meer dan 63.000 internationale wetenschappers en deskundigen. Ook verschijnen er steeds meer publicaties over mogelijke risico’s, o.a. in het prestigieuze tijdschrift The Lancet Planetary Health (december 2018).
Anderzijds zijn er de overheden en telecombedrijven die deze waarschuwingen van de hand wijzen, waar zich ook groepen wetenschappers bij aansluiten, waardoor er verwarring ontstaat. Over het algemeen volgt de pers de tweede groep. Toch horen we in de publieke discussie en het besluitvormingsproces rond 5G geen onderbouwde details over deze controverse.
Dit is ernstig want landen buitelen over elkaar heen om met 5G zo snel mogelijk de weg naar een supersnelle internet-toekomst over de hele planeet te plaveien.
Hoe komt het dat zo vaak en zo lang de ogen gesloten blijven voor negatieve aspecten van doorbraakinnovaties?
Dit is een herkenbaar patroon bij grote innovaties in het verleden. Zoals bij het klimaateffect van fossiele brandstoftechnologie, bij het vervuilings- en uitputtingseffect van chemische technologie en bij de huidige en toekomstige effecten van de ICT-technologie.
Het patroon vertoont een tijdrovende volgorde van bewustwording: wetenschap slaat alarm, er ontstaan controversen, pers pikt het op, publiek raakt bewust en betrokken, overheid ziet zich genoodzaakt maatregelen te nemen en bedrijfsleven slaat aan het innoveren voor oplossingen (zie essay Code Oranje voor het leven op aarde, 2019).
Zo ging het met de zure regen en het gat in de ozonlaag waar wij op tijd mee waren. Maar voor de oplossing van het veel complexere klimaatprobleem is de tijd maar krap.
Het 5G-issue zal, gezien de explosieve groei, sneller moeten worden aangepakt. Hiervoor is allereerst nodig dat het publiek volledige opening van zaken krijgt over de mogelijke negatieve biologische effecten. Immers, diens leefruimte zal in de komende decennia continu onontkoombaar worden blootgesteld aan de toenemende dichtheid van elektromagnetische straling. Een risico dat overigens geen enkele verzekeraar wil dekken — en dat zegt genoeg.
Het antwoord van het Kabinet van 16 april op kamervragen over de gezondheidsconsequenties van 5G toont een ernstige inschattingsfout door zich alleen te concentreren op de warmte-effecten en de mogelijke biologische effecten niet in beschouwing te nemen.
Overheden en de telecomsector moeten ook hier voldoen aan het algemeen aanvaarde voorzorgsbeginsel door eerst risico’s en gevaren in kaart te brengen voordat met 5G voort wordt gegaan. “Better safe than sorry”. Want het zal toch niet gebeuren dat we ons over 20 jaar vertwijfeld afvragen waarom we met de waarschuwingen van vandaag niet hebben ingegrepen om een mogelijke mondiale gezondheidscrisis ten gevolge van de 5G explosie af te wenden?